ECB verhoogt de rente dit jaar niet meer

8 maart 2019

ECB verhoogt de rente dit jaar niet meer

De Europese Centrale Bank (ECB) probeert met een pakket aan maatregelen het economisch tij te keren. De centrale bank kondigde aan dit jaar de rente niet meer te verhogen en banken krijgen vanaf september weer gemakkelijk toegang tot het leningenloket van de centrale bank, al zijn de voorwaarden dan beduidend minder gunstig in vergelijking met eerdere financieringsrondes.

Het beleidscomité van de ECB nam dit unanieme besluit omdat de groei- en inflatieprognoses drastisch zijn teruggeschroefd. Volgens de nieuwe verwachtingen van de ECB komt de groei dit jaar 0,6 procentpunt lager uit op 1,1%. Ook zal de inflatie naar verwachting dit jaar slechts 1,2% bedragen, dat is 0,4 procentpunt lager dan in december nog werd gedacht.

Stempel drukken

'Het aanhouden van onzekerheden, gerelateerd aan geopolitieke factoren, de dreiging van protectionisme en de kwetsbaarheden in opkomende markten lijken hun stempel te drukken op het economisch sentiment', zei ECB-president Mario Draghi op de persconferentie na de vergadering.

Draghi noemde specifiek externe factoren zoals de wereldwijde groeivertraging door problemen in China, de mogelijk afnemende groei in de Verenigde Staten en de handelsoorlog tussen beide landen. Ook noemde hij interne factoren zoals de verzwakkende Europese auto-industrie en de politieke situatie in Italië een risico voor de groei- en inflatieverwachtingen.

Tegelijkertijd wees Draghi erop dat het beleidscomité de kans op een recessie klein acht, ook al omdat de loongroei zich positief ontwikkelt. 'We hebben het over een vertraging van de groei, niet over krimp', aldus de Italiaan. De ECB verwacht dat in het tweede helft van het jaar de groei weer wat zal toenemen.

Datum verschoven

Omdat de onzekerheden langer aanhouden dan verwacht en daardoor een drukkend effect op de inflatie zullen hebben, verschoof de ECB de eerst mogelijke datum voor de renteverhoging. Tot nu toe communiceerde de centrale bank dat de rente minimaal tot het einde van de zomer op het huidige lage niveau zal blijven, dat is nu 'tot het einde van 2019' geworden. Enkele leden hadden een verlenging tot maart geopperd. Over het opnieuw leven inblazen van het opkoopprogramma was volgens Draghi niet gesproken.

Dat er een nieuw programma van bankleningen zou komen was geen verrassing. Wel dat die maatregelen nu al werden aangekondigd. Banken kunnen vanaf september dit jaar per kwartaal inschrijven op leningen van de centrale bank tegen de herfinancieringsrente, die nu op 0% staat.

De belangrijkste reden voor dit nieuwe pakket was de grote financieringsvraag van banken. Niet alleen lopen de vorige pakketten van langetermijnfinanciering door de ECB - bij elkaar €739 mrd -volgend jaar af, ook moeten banken veel van hun eigen obligaties doorrollen en dwingen toezichthouders nieuwe financiering af.

De voorwaarden van de nieuwe leningen zijn echter een stuk minder gunstig. Niet alleen zijn de looptijden verlaagd van vier naar twee jaar, ook konden banken bij eerdere leningen nog geld toe krijgen. Maar nu zijn ze 40 basispunten duurder uit, waardoor het voor sterke banken een onaantrekkelijke optie is. Het uitstaande bedrag aan langetermijnfinanciering door de ECB zal hierdoor geleidelijk afnemen.

Niet interessant voor Nederlandse banken

Voor de grote Nederlandse banken is het programma niet interessant. Volgens bankanalist Tom Kinmonth van ABN Amro kunnen zij op de markten zich twee jaar financieren tegen een negatieve rente van tien basispunten. 'Op dit moment zie ik maar weinig banken in Europa die zullen profiteren van dit programma. Dat zijn voornamelijk Italiaanse banken als Mediobanca, Intesa en UniCredit.'